Tại sao dưỡng ẩm quan trọng?
Chức năng của da như một hàng rào bảo vệ các mô bên dưới khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường. Da là cơ quan lớn nhất của cơ thể, đảm bảo các chức năng quan trọng như cảm giác, điều hòa nhiệt độ, chuyển hóa và bảo vệ. Bên cạnh đó, đối với phái đẹp thì vai trò về thẩm mỹ đôi khi được đặt lên hàng đầu. Ví dụ, khi da thiếu độ ẩm sẽ kéo theo một loạt các biểu hiện như khô da, lão hóa, tăng rối loạn sắc tố da, da thiếu sự mịn màng, rạng rỡ. Việc tổn thương da gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng của da. Lượng nước trong da là cốt lõi trong việc đảm bảo tính toàn vẹn và bình thường hóa chức năng da. Ngoài ra, trong chất dưỡng ẩm được đánh giá có vai trò rất lớn trong việc hỗ trợ làm lành và duy trì sự ổn định 1 số bệnh về da như vẩy nến, á sừng, nứt nẻ…và đặc biệt là viêm da cơ địa. Do đó, để tránh sự mất nước xuyên bì, duy trì lượng nước trong da thì chất dưỡng ẩm là rất cần thiết trong chu trình chăm sóc da để chúng ta có một làn da khỏe và đẹp .
Sản phẩm dưỡng ẩm hoạt động trên da như thế nào?
Hiện tại thì vẫn chưa có sự đồng thuận rõ về định nghĩa về dưỡng ẩm. Nhưng chúng ta có thể hiểu một cách đơn giản về định nghĩa và cơ chế của nó là “chất dưỡng ẩm là những chất giúp duy trì độ ẩm cho da thông qua khả năng ngăn cản sự mất nước qua da, phục hồi các yếu tố dưỡng ẩm tự nhiên và lipid sinh lý bình thường của da. Cơ chế hoạt động của chất dưỡng ẩm là tạo ra một hàng rào bảo vệ ngăn cách giữa da và môi trường, làm giảm sự thoát hơi nước qua da, đồng thời cho phép da tái hồi phục nước thông qua khả năng thấm thấu nước từ các lớp phía trong của da hoặc từ môi trường, đồng thời có tác dụng bảo vệ da khỏi các tổn thương từ môi trường.”
Ngoài ra, bên cạnh chức nắng chính là dưỡng ẩm da thì các chất dưỡng ẩm cũng mang lại một số lợi ích như:
Chống viêm
Một số thành phần dưỡng ẩm, chẳng hạn như axit glycyrrhetinic, palmitoyl-ethanolamine, telmesteine, Vitis vinifer (nho) hoặc thành phần là chất lipid tự nhiên trên da ( ceramide ) có đặc tính chống viêm đáng kể thông qua các cơ chế khác nhau
Chống ngứa
Kem dưỡng ẩm gốc nước mang lại hiệu quả làm mát do bay hơi nước trên bề mặt da, và một số chất dưỡng ẩm có thể chứa menthol, mang lại cảm giác mát lạnh và do đó làm giảm các triệu chứng ngứa.
Ngăn phân bào
Dầu khoáng có đặc tính chống phân bào biểu bì cấp thấp và mang lại lợi ích điều trị cho các bệnh da liễu có hoạt động phân bào biểu bì tăng lên như bệnh vẩy nến.
Chữa lành vết thương
Axit hyaluronic đã được chứng minh là có khả năng thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương.
Các loại dưỡng ẩm chính:
Emollients (Chất làm mềm)
Khi lớp trên cùng của da không chứa đủ nước, nó sẽ khô đi. Điều này khiến da bong tróc, nứt nẻ để lại khoảng trống giữa các tế bào trên da. Chất làm mềm làm đầy những khoảng trống đó bằng các chất béo giúp làn da mịn màng và mềm mại hơn. Chất làm mềm da có thể ảnh hưởng đến sinh lý và bệnh lý của da bằng cách tạo ra nhiều tác động lên chức năng hàng rào bảo vệ da, chẳng hạn như sản xuất eicosanoid, tính lưu động của màng và tín hiệu tế bào, cải thiện khả năng phục hồi da và tính thẩm thấu, đóng vai trò quan trọng đối với lợi ích điều trị. Ví dụ: axit stearic, linoleic, oleic, axit lauric và cồn béo hay Ceramide, squalane- lipid gian bào,… Một số Emollient cũng thuộc nhóm occlusive.
Humectants (chất giữ ẩm)
Chất giữ ẩm hoat động với cơ chế hút nước, có thể hút nước từ các lớp nằm sâu hơn hoặc từ môi trường. Tuy nhiên, trong một môi trường có độ ẩm thấp, thì nước có thể hấp thụ ngược lại ra ngoài môi trường gây mất nước cho da. Do đó, các sản phẩm thường kết hợp cả Humectants và Occlusives để hạn chế sự hút ngược và tăng cường hiệu quả dưỡng ẩm. Một số chất giữ ẩm axit lactic, axit pyrolidone cacboxylic và các axit amin, mật ong, sorbitol, glycerin, panthenol, urê, gelatin, axit hyaluronic, axit alpha hydroxyl, propylene glycol và butylene glycol,..
Occlusives (chất khóa ẩm)
Chất khóa ẩm hoạt động bằng cách hình thành một lớp kỵ nước trên bề mặt da, cung cấp một rào cản ngoại sinh để ngăn sự mất nước. Đây là thành phần hiệu quả và phổ biến nhất trong các sản phẩm dưỡng ẩm. Petrolatum (dầu khoáng) là thành phần khóa ẩm cổ điển hiệu quả nhất; nồng độ tối thiểu 5%, có thể làm giảm hơn 98% sự mất nước xuyên biểu bì, với khả năng chống thất thoát hơi nước gấp 170 lần so với dầu ô liu. Một số chất khóa ẩm thông dụng: Lanolin, dầu khoáng, silicon, sáp, bơ hạt mỡ, stearic acid, cồn béo, cholesterol,…
Protein Rejuvenators (Protein trẻ hóa)
Các protein trọng lượng phân tử nhỏ, được cho là giúp trẻ hóa da bằng cách bổ sung các protein cần thiết cho da. Collagen, keratin và elastin là các protein của da thường được tìm thấy trong các chất làm trẻ hóa. Mặc dù các với khối lượng phân tử lớn các chất này khó có thể thẩm thấu sâu xuống lớp trung bì, hạ bì nhưng chúng có thể có vai trò tương tự như chất làm mềm và cải thiện vẻ ngoài của da bằng cách tạo ra một lớp màng làm mịn da lấp đầy các nếp nhăn.
Về kết cấu, các sản phẩm dưỡng ẩm có thể ở dạng serum, gel, lotion, kem,..
Lựa chọn dưỡng ẩm phù hợp với làn da
Để lựa chọn sản phẩm dưỡng ẩm phù hợp chúng ta cần biết lắng nghe làn da. Với mỗi loại da, tình trạng da hay cả sự thay đổi về môi trường ( mùa, nhiệt độ, độ ẩm,..) thì nhu cầu về dưỡng ẩm cũng sẽ khác nhau. Ví dụ:
- Da dầu: Da dầu không cần các occlusives mà cần humectants là chính. Tránh các thành phần có khả năng gây bít tắc như dầu khoáng, sáp, lanolin, bơ hạt mỡ,…mà ưu tiên Hyaluronic, glycerin, niacinamide, ceramide,..Ưu tiên lựa chọn các loại dưỡng ẩm mỏng nhẹ. Thường có kết cấu như serum hay gel, có nền nước. Đương nhiên không phải luôn loại trừ dạng kem, cần dựa vào yếu tố thành phần để lựa chọn.
- Da khô: occlusives luôn là lựa chọn hàng đầu. Đối với da khô có thể linh động tất cả các thành phần dưỡng ẩm ( Emollients, humectants, occlusive)
- Da sẽ thay đổi thường xuyên. Như đã nói ở trên, việc thay đổi thời tiết như từ mùa hạ sang mùa thu, đông hay ngoài trời với trong phòng máy lạnh thì nhu cầu độ ẩm trên da sẽ khác nhau. Hoặc ngay cả da dầu, nhưng nếu đang treatment mạnh khiến da khô, bong tróc thì việc sử dụng occlusives là vẫn có thể. Chính vì vậy chúng cần linh động với từng thời điểm chứ không chăm sóc da môt cách cứng nhắc.
Một điều lưu ý nữa là việc dưỡng ẩm không thể nào thay thế hoàn toàn việc cấp nước cho da
Chúng ta cần cấp nước bằng cách uống đủ nước, xịt khoáng,…phối hợp song song để đạt hiệu quả tôt nhất! Chúc các bạn có một làn da khỏe và đẹp!