Vào thời điểm nắng nóng báo động như hiện nay, ung thư da là mối bận tâm của đông đảo mọi người. Ung thư da hay “skin cancer”, có thể gặp ở bất ở mọi người, mọi lứa tuổi. Ung thư da có tỷ lệ tử vong khá thấp, bởi nếu phát hiện sớm có thể điều trị được. Vậy ung thư da là gì? Hay đâu là nguyên nhân gây ung thư da? Cùng theo dõi bài viết dưới đây của IMAGE Skincare để tìm hiểu thêm!
Xem thêm:
- Dị ứng kem chống nắng: Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý hiệu quả
- Tất tần tật thông tin về kem chống nắng IMAGE 2023
Ung thư da là gì?
Ung thư da là hiện tượng các tế bào da phát triển bất thường ngoài tầm kiểm soát. Nó có xu hướng phát triển mạnh mẽ ở người da trắng. Trong khi, người da đen và người da màu có tỷ lệ gặp phải ít hơn.
Ung thư da là một loại ung thư phổ biến nhất ở Hoa Kỳ. Nó được phân loại gồm ung thư da không phải là khối u ác tính (NMSC) hoặc khối u ác tính có liên quan đến việc tiếp xúc với tia cực tím.
Phân loại ung thư da
Da có nhiều lớp khác nhau, tuy nhiên tồn tại hai lớp chính:
- Lớp biểu bì (lớp trên hoặc lớp ngoài). Lớp biểu bì được cấu thành từ 3 loại tế bào như:
– Tế bào vảy: Lớp rất mỏng và có dạng phẳng tạo thành lớp trên cùng của biểu bì.
– Tế bào đáy: Lớp dạng tròn, nằm bên dưới đáy các tế bào vảy.
– Tế bào hắc tố: Đây là các tế tạo ra hắc tố, nằm ở phần dưới lớp biểu bì. Melanin là sắc tố tạo ra màu sắc khác nhau cho làn da. Khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, các tế bào hắc sắc tố sản sinh ra nhiều sắc tố hơn. Càng nhiều sắc tố góp thành, da càng sẫm màu hơn.
- Lớp hạ bì (lớp dưới hoặc lớp trong).
Ung thư da không hắc tố (NMSC)
Là tình trạng ung thư da không phải các u hắc tố ác tính, ung thư da không hắc tố bao gồm:
- Ung thư biểu mô tế bào vảy: Ảnh hưởng bởi các tế bào ở bên ngoài cùng lớp biểu bì, màng nhầy, hoặc phổi. Nó hình thành trên da được gọi là ung thư da tế bào vảy.
- Ung thư biểu mô tế bào đáy: Là hiện tượng ung thư bắt đầu từ các tế bào đáy của da.
Ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô tế bào đáy là hai tình trạng ung thư da phổ biến nhất. Nó bắt nguồn lần lượt ở lớp đáy và lớp vảy của da. Mặc dù, là hai loại ung thư hiếm khi tử vong. Song điều trị bằng phẫu thuật thường tạo cảm giác đau đớn hay biến dạng bề mặt da.
Ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào vảy thường được ghi nhận trên các bộ phận của đầu và cổ. Là nơi tiếp nhận bức xạ UV tích lũy nhiều nhất trong suốt cuộc đời, chẳng hạn như mũi, tai và môi trên. Khối u ác tính có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể và thường được phát hiện nhất ở lưng và vai của nam giới và chi dưới của phụ nữ. Tuy nhiên, các nghiên cứu so sánh nguy cơ xuất hiện khối u ác tính trên một đơn vị diện tích da cho thấy khuôn mặt là khu vực có nguy cơ xuất hiện khối u ác tính cao nhất.
Ung thư da không hắc tố xảy ra nhiều nhất trên các bộ phận cơ thể thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như mặt, cổ, tai hay cánh tay. Điều này chứng minh việc tiếp xúc với bức xạ UV trong thời gian dài, lặp đi lặp lại là một yếu tố chủ chốt gây ung thư da. Ở nhiều quốc gia ghi nhận tỷ lệ mắc ung thư da không phải u hắc tố ác tính ngày càng tăng. Nó có mối quan hệ mật thiết với mức độ bức xạ tia cực tím cao hơn.
Ung thư da hắc tố ác tính
Đây là loại ung thư da bắt nguồn từ những tế bào hắc tố. Trong tất cả các loại ung thư da, ung thư hắc sắc tố chiếm nhiều ca tử vong nhất. Nó có xu hướng lan rộng sang những bộ phận khác trên cơ thể, bao gồm các cơ quan quan trọng.
Quá trình chuẩn đoán loại ung thư da này có nhiều khả năng chính xác hơn so với ung thư da không hắc tố. Nhiều nghiên cứu chứng minh rằng khả năng mắc khối u ác tính tương quan với những đặc điểm di truyền và cá nhân, đặc biệt hành vi tiếp xúc với tia cực tím.
Một số loại ung thư ít gặp khác:
- Ung thư da tế bào Merkel: Hình thành do sự phát triển bất thường của các tế bào Merkel. Đây là một loại ung thư nguy hiểm và rất hiếm gặp, nó có tốc độ di căn diễn ra rất nhanh.
- Ung thư hạch da: Ung thư hình thành khi các tế bào bạch cầu trên da phát triển bất thường. Tế bào bạch cầu hoạt động bảo vệ cơ thể khỏi bệnh lý hay nhiễm trùng, thuộc một phần của hệ miễn dịch.
- Kaposi sarcoma: Đây là khối u da ác tính hầu như không bộc lộ triệu chứng trong giai đoạn sớm. Nó di căn gây ra khối u hoặc mảng da màu đỏ, nâu hay tím. Các triệu chứng diễn ra ở mặt, chân tay, cơ quan sinh dục và các hạch bạch huyết.
- Dày sừng actin: Là một loại tiền ung thư da thuộc dạng biểu mô tế bào vảy. Nếu không can thiệp và điều trị kịp thời, nó có thể phát triển thành ung thư da ác tính. Triệu chứng thường gặp là mảng da nhỏ có màu đỏ, hồng hoặc nâu.
Nguyên nhân ung thư da là do đâu?
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới ung thư da. Tuy nhiên, bức xạ mặt trời tia cực tím (UV) là yếu tố căn nguyên trong sự hình thành và phát triển của các khối u ác tính ở da. Phần lớn các trường hợp NMSC và khối u ác tính có liên quan đến việc tiếp xúc với tia cực tím. Người có làn da trắng đây là yếu tố nguy cơ cao nhất với u hắc tố ác tính.
Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời là yếu tố rủi ro có thể thay đổi quan trọng nhất liên quan đến sự phát triển của NMSC và khối u ác tính. Bức xạ UV có thể được chia thành UVA, UVB và UVC. Ánh sáng mặt trời chủ yếu bao gồm các thành phần UVA (~90%) và UVB (~10%). Tia UVC hầu hết bị khí quyển hấp thụ.
- UVA có bước sóng dài hơn (320-400nm) và thâm nhập vào lớp hạ bì gây ra sự hình thành các gốc tự do.
- UVB có bước sóng ngắn hơn (290-320 nm), thâm nhập vào tầng đáy của biểu bì và gây ra sự hình thành các chất làm mờ thymine.
Cả UVA và UVB đều góp phần gây ung thư. Tuy nhiên, UVA được cho là có vai trò lớn hơn. Bức xạ tia cực tím gây tổn thương tế bào, chết theo chu trình và làm suy yếu cơ chế sửa chữa DNA dẫn đến đột biến DNA. Sự phát triển của khối u ác tính ở da sau khi DNA bị tổn thương do bức xạ mặt trời là do nhiều yếu tố, bao gồm: các yếu tố di truyền, loại da Fitzpatrick và tình trạng ức chế miễn dịch.
Phần lớn (90%) ung thư biểu mô tế bào vảy ở da có đột biến gen P53 do tia cực tím gây ra dẫn đến sự tăng sinh tự do của tế bào sừng. Đột biến DNA liên quan đến ung thư biểu mô tế bào đáy bao gồm đột biến gen PTCH và gen p53. Đột biến DNA liên quan đến khối u ác tính bao gồm đột biến ở chất ức chế kinase phụ thuộc cyclin 2A (CDKN2A), thụ thể melanocortin 1 (MCR1), B-Raf và enzyme sửa chữa DNA (ví dụ: endonuclease đặc hiệu với tia cực tím trong xeroderma pigmentosum).
Xem thêm:
- Tia UVA và UVB là gì? Cách chọn kem chống nắng khỏi tia UV
- Đánh giá top 3 kem chống nắng nâng tone tốt nhất của IMAGE Skincare
Một số phương pháp phòng tránh ung thư da
Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời cùng các nguồn bức xạ UV khác là liệu pháp tốt nhất ngăn chặn ung thư da. Một số cách ngăn ngừa ung thư da điển hình như:
- Hạn chế tắm nắng.
- Hạn chế đi ra ngoài vào các giờ tia cực tím hoạt động cao, ở Việt Nam là từ 10-14 giờ.
- Sử dụng kem chống nắng chứa chỉ số SPF thấp nhất là 30 cho toàn cơ thể. Nên thoa trước khi ra ngoài ít nhất 10 phút và thoa lại khoảng 2 giờ một lần nếu ở ngoài trời.
- Sử dụng trang phục chống nắng chuyên dụng có khả năng chống tia UV, đội mũ rộng vành.
- Mặc trang phục có màu sáng, bởi lẽ màu tối rất dễ hấp thụ tia cực tím, đặc biệt màu đen.
- Đeo kính râm, loại chống tia cực tím 100% khi ra ngoài trời nắng.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ mỗi năm ít nhất một lần và 2 lần ở người có yếu tố nguy cơ.
Dòng kem chống nắng PREVENTION+ ngăn chặn ung thư da
The Skin Cancer Foundation là một tổ chức y tế, giáo dục phi lợi nhuận quốc tế chuyên cung cấp thông tin về cách phát hiện và phòng ngừa ung thư da cũng như hỗ trợ những người bị ảnh hưởng. Kể từ năm 1979, The Skin Cancer Foundation đã đặt ra tiêu chuẩn cho việc giáo dục cộng đồng về ung thư da, cách phòng ngừa bằng cách chống nắng, phát hiện và điều trị hiệu quả nhanh chóng.
Mối quan hệ giữa yếu tố chống nắng (SPF) và hiệu ứng tia cực tím (UV): Phần trăm bức xạ UV được hấp thụ bởi lớp bảo vệ quang học (độ hấp thụ) và phần trăm bức xạ UV được lớp bảo vệ quang điện truyền đến da (độ truyền qua), liên quan đến các giá trị SPF.
IMAGE Skincare tự hào mang đến dòng sản phẩm chống nắng cao cấp PREVENTION+, bảo vệ da khỏi các tia bức xạ, đồng thời ngăn chặn và hạn chế hình thành ung thư da được chứng nhận bởi PETA và Tổ chức Skin Cancer Foundation.
Xây dựng bảng thành phần xanh nguồn gốc từ tự nhiên, và cam kết không thử nghiệm trên động vật, IMAGE Skincare mang đến cho người tiêu dùng dòng chống nắng PREVENTION+ với công thức cải tiến nâng cao SPF 30+, SPF 50+ phổ rộng, chống lại tia UVA, UVB, HEV kết hợp chất crème mỏng nhẹ dễ thấm, không gây bết dính phù hợp cho mọi tone màu da. Ngoài ra còn có chứa thành phần chống oxy hóa và dưỡng ẩm có nguồn gốc từ thực vật giúp tăng cường sức đề kháng cho da và dưỡng cho da luôn mềm mượt suốt cả ngày.
Một số điểm nổi trội của PREVENTION+:
- Digital Aging Defense – chống nắng ngăn ngừa lão hóa công nghệ 4.0 bảo vệ tránh các tia sáng tốt hơn với protein thủy phân từ đậu, có nguồn gốc lên men tự nhiên đã được chứng minh rằng có thể bảo vệ da khỏi các tác động của ánh sáng xanh và các tác nhân từ môi trường gây lão hóa.
- Hỗn hợp chống oxy hóa giúp chống lại các yếu tố môi trường gây tổn thương da.
- Với thành phần kẽm oxit (zinc oxide) hữu cơ được EcoCert công nhận là một chất chống nắng vật lý an toàn không chứa thành phần hóa học, bảo vệ chống lại tia UVA và UVB.
- Công thức độc đáo không chứa thành phần hóa học như octinoxate và oxybenzone, và không chứa paraben và hương liệu nhân tạo.
- Hương thơm tự nhiên từ tinh dầu cam quýt mang lại cảm giác thoải mái và thư giãn
Gợi ý:
- Kem chống nắng PREVENTION+ Daily Hydrating Moisturizer SPF 30 dành cho mọi loại da, đặc biệt da khô. Chứa khoáng chất tinh khiết bảo vệ da phổ rộng, chống lại tác hại UVA, UVB. Hơn nữa, màng lọc 100% khoáng chất, thẩm thấu đều và để lại làn da ẩm mịn.
- Kem chống nắng PREVENTION+ Daily Matte Moisturizer SPF 30 dành cho da dầu, mụn. Cung cấp khả năng bảo vệ phổ rộng chống lại tia UVA, UVB có hại của ánh sáng mặt trời. Ngoài ra, nó giảm thiểu tình trạng bóng nhờn, bết dính, có thể sử dụng hàng ngày.
- Kem chống nắng PREVENTION+ Daily Ultimate Protection Moisturizer SPF 50 phù hợp cho da thường, da hỗn hợp thiên khô. Tích hợp màng lọc siêu bảo vệ, lai vật lý và hoá học, ngăn chặn hiệu quả tia UVA, UVB và ánh sáng xanh. Đồng thời, sản phẩm cung cấp nhiều độ ẩm, dưỡng chất củng cố sức đề kháng và hạn chế tình trạng mất nước ở da.
Kem chống nắng là sản phẩm bôi ngoài da có khả năng hấp thụ và tán xạ các bức xạ tia cực tím (UV) của ánh nắng mặt trời. Nó bảo vệ da hoàn hảo, không bị cháy nắng và trên hết là ngăn ngừa ung thư da. Mặc dù không có kem chống nắng nào mang lại hiệu quả 100% trong việc ngăn chặn tác động của tia cực tím (UV) lên da. Nhưng bằng cách bôi kem chống nắng hằng ngày và đúng cách, không chỉ giúp ngăn ngừa làn da bị bỏng rát mà còn giúp ngăn ngừa tác hại của ánh nắng mặt trời.
Ung thư da là loại ung thư phổ biến nhất và thường phát triển ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Rất nhiều bệnh ung thư da liên quan mật thiết với tia tử ngoại (UV), có nhiều biện pháp được khuyến cáo hạn chế phơi nhiễm, bao gồm sử dụng kem chống nắng. Ung thư da có thể là lành tính hay ác tính, nhưng nếu điều trị kịp thời có thể ngăn chặn nguy cơ di căn dẫn đến tử vong.